Geluidseisen lucht/water warmtepomp 45/40 dB (A).

Sinds 1 april 2021 heeft de Nederlandse overheid een strengere norm doorgevoerd dan op Europees niveau is vastgelegd.
Die eis voor geluidsdruk is maximaal 45 dB (A) overdag (7.00 tot 19.00u)  en 40 dB (A)  in de nacht op de 'erfgrens van de woning'.

(De erfgrens is de grens met de buren / het eind van het perceel van de woning)

Waarvoor gelden deze geluidseisen?

• De geluidseisen hebben betrekking op alle nieuw te plaatsen warmte­ en koude opwekkers (warmtepompen en airco).
• De geluidseis heeft betrekking op de aanliggende woningen en/of appartementen.
• Bij vervangen van een bestaande warmtepomp of airconditioner gelden ook de nieuwe  geluidseisen.
• Bij alle bouwwerken met een woonfunctie die bouwvergunningplichtig zijn.
• De norm is van toepassing in de tuin of het balkon van het aangrenzende perceel en/of nabij de te openen ramen of deuren.
• Bij appartementen is de norm van toepassing op te openen ramen en deuren

Waneer gelden deze geluidseisen niet ?

• Voor alle trajecten waarvoor de vergunningen reeds voor 1 april 2021 aangevraagd zijn, is de eis niet van toepassing.
• Een onbenoemde ruimte, zoals bijvoorbeeld een zolder vaak wordt benoemd, wordt conform bouwbesluit niet gezien als verblijfsgebied waardoor te openen ramen in deze ruimte buiten de norm vallen.
• De geluidseisen hebben geen betrekking op installaties welke geplaatst zijn in een bij de woning behorende schuur of garage (Dus binnen geplaatst met aanzuig / afzuig naar buiten).
• De geluidseisen gelden niet voor aanliggende utiliteitsgebouwen

Hoe kan de geluidssituatie aangetoond worden?

• Bij alle werken die bouwvergunningplichtig zijn dient door de initiatiefnemer aannemelijk gemaakt te worden dat de installaties voldoen aan de gestelde geluidseisen. Voor de  wettelijke toetsing van het geluidsniveau hoeft echter geen meting op locatie gedaan te worden.
• Door middel van een rekentool, die door de rijksoverheid ter beschikking is gesteld, kan men aantonen of er aan de geluidseis wordt voldaan. De rekentool (uitgebreid Excel blad) welke is ontwikkeld door LBP Sight wordt door de overheid aangeboden.
• Bij een dispuut kan door de gemeentelijke beleidsbepalers besloten worden dat een geluids­meting uitgevoerd dient te worden. Dit dient gedaan te worden onder de door de in het bouwbesluit gestelde uitgangspunten (let op: het bouwbesluit welke van kracht was ten tijde van het verlenen van de vergunning is leidend)

Waarom worden er geluidseisen gesteld?

De afgelopen jaren is het aantal lucht/water-warmtepompen in Nederland sterk toegenomen. De buitenunits van dit type warmtepomp werken echter niet geruisloos. Met de nieuwe geluidseisen wil de overheid bescherming tegen geluidsoverlast bieden aan buren van gebruikers/eigenaren van een warmtepompinstallatie of airco. Zij worden immers ongevraagd blootgesteld aan een bepaalde mate van geluidsbelasting. Voor de gebruikers/eigenaren zelf gelden de nieuwe geluidseisen niet, aangezien deze hun installatie zelf kunnen uitschakelen. Dat laatste is natuurlijk een beetje krom want als eigenaar wil je natuurlijk zelf ook geen hinder ondervinden en de warmtepomp moet regelmatig draaien natuurlijk, want je wil er immers je woning mee verwarmen. Je voorkomt met deze regel natuurlijk wel dat je de warmtepomp precies zo op gaat stellen dat niet de bewoner maar de buren de last ervaren.  Het is natuurlijk voor een ieder beter dat warmtepompen in de toekomst beter worden ontwikkeld, zodat je later niet alsnog een omkasting eromheen moet gaan bouwen.

Daarom zijn er in het Bouwbesluit nu aangescherpte grenzen opgenomen met betrekking tot de geluidsdruk die een buitenunit,  gemeten op de perceelgrens bij grondgebonden woningen en bij posities op deuren en te openen ramen bij aangrenzende appartementen, mag veroorzaken. Volgens deze nieuwe geluidseisen mag de geluidsdruk nog slechts 40 dB(A) bedragen.

Veel warmtepomp leveranciers hebben in de regeling van het toestel een zogenaamde 'stille modus' gemaakt. Overdag kan het toestel dan op vol vermogen draaien en in de nacht neemt dit af in overeenstemming met de geluidseis.

In de praktijk komt dit erop neer dat de geluidsdruk op de genoemde grenzen overdag tussen 07.00 en 19.00 uur maximaal 45 dB(A) mag bedragen en voor de avond en nacht, die bepaalt is van 19.00 tot  07.00 uur, geldt dan een maximum van 40 dB(A).

Geluidsvermogen en geluidsdruk

• Het geluidsvermogen geeft de sterkte van het geluid van de warmtepomp weer, onafhankelijk van de afstand van de buitenunit tot een bepaald meetpunt, de richting waarin de warmtepomp is opgesteld en de akoestische omgeving van de buitenunit.
• De geluidsdruk heeft betrekking op de sterkte waarmee het geluid van de warmtepomp wordt ervaren. Deze waarde wordt juist wél beïnvloed door de afstand tot een meetpunt (zoals de erfgrens, een deur of een te openen raam), de opstelplaats van de buitenunit en de omgevingsfactoren. Hierbij geldt dat de geluidsdruk lager wordt naarmate de afstand tot het meetpunt groter is.

Belangrijk om te weten is dat de nieuwe geluidseisen betrekking hebben op de geluidsdruk bij het maximale vermogen en niet op het geluidsvermogen dat op het CE-label / ERP-label wordt vermeld wat bij aankoop op het toestel is geplakt.

Deze waarde is namelijk op een lager (nominaal) vermogen vastgesteld en niet bij vollast vermogen.

De redenering van de fabrikanten is hierbij dat alleen in de winter, als het buiten -10º C is, het volle vermogen nodig is.  Als het minder koud is kun je met minder vermogen je woning verwarmen.  Dat kun je weer uit middelen en dit de naam 'nominaal' geven.  (Nominaal:  de waarde van een bepaalde variabele in een bepaalde periode, meestal vergeleken met een voorafgaande periode) Kortom het lijkt er regelmatig op dat er 'sluierwolken' worden gecreëerd door fabrikanten.  

Het zou natuurlijk beter zijn dat op het label het maximaal mogelijk geluidsvermogen van het toestel zou staan. Dan kun je immers de producten beter met elkaar vergelijken. 

Rekentool

Aanvankelijk was het de bedoeling dat er een rekentool zou komen waarin alle, op de NL markt toegestane, warmtepompen in  onder zouden worden gebracht;  Een onafhankelijk bureau als TNO of KIWA stelt het maximaal geluidsvermogen aan de hand van genormaliseerde metingen vast en kan hiermee de database van genoemde rekentool / software vullen. In de software kun je een opstelling simuleren in een soort plattegrond van de opstelling. De software berekend dan de geluidsdruk op de erfgrens en daarmee meteen of het voldoet aan het Bouwbesluit.  Helaas is dat plan niet helemaal uitgekomen. Er is wel een rekentool (Excelblad met handleiding)  beschikbaar gesteld door de overheid, gemaakt door LBP Sight, maar vooralsnog moeten de waarde die de fabrikant zelf opgeeft door de invuller worden ingevoerd. De contole is dus niet 100% waterdicht.  Hoewel een fabrikant zichzelf natuurlijk een keer tegenkomt als deze verkeerde 'getallen'  ter beschikking stelt. Overigens zijn er ook warmtepompfabrikanten die liever wel van de 'onafhankelijke software methode' waren uitgegaan.

RICHTFACTOR Q

Bij de berekeningen in de rekentool wordt gebruik gemaakt van de richtfactor Q. De richtfactor Q geeft aan onderwelk deel van een hele bol het geluid vanaf de buitenunit (de geluidbron) naar de omgeving straalt. Dit is van belang bij de ontvangst van geluid op een toetspositie. Dit wordt bepaald door dereflecterende vlakken van gevels en schermen nabij de bron en/of ontvanger en kan leiden tot andere waarden van Q geluidbron resp. Q ontvanger. Met andere woorden ook wanden / gevels / muren / schuttingen spelen een rol in de berekening. Doormiddel van kengetallen wordt hierdoor de uitkomst aangepast.

Afbeelding:  LBP Sight met aanvulling.  Alle invloeden worden gewogen.

Als het geluid van een geluidbron in alle richtingen vrij zou kunnen uitstralen, dus zonder een wand of bodem in de nabijheid, dan straalt de bron het geluid bolvormig af. Het geluid verspreidt zich metde afstand r vanaf het middelpunt van de bron over een oppervlak van een hele bol. Wanden, bodem etc. veranderd de uitstraling van het geluid.  De mooie ronde bol rond het toestel als uitstraling naar alle kanten is er dan niet meer. Ook dit wordt meegewogen in de rekentool.

Tonaliteit

Tonaal geluid wordt gedefinieerd als geluid met een op het beoordelingspunt (binnen het aldaar aanwezige geluid) duidelijk waarneembaar tonaal karakter. Tonaal geluid bevat één of meer zuivere tonen, wat bijvoorbeeld klinkt als fluiten, piepen, gieren, janken of brommen. Dit heeft extra hinder tot gevolg. Daarom wordt bij tonaalgeluid  een  correctie toegepast. Tonaliteit dient bepaald te worden conform de norm DIS47315/150257, dit is dezelfde meet­methodiek die reeds wordt toegepast bij de Duitse geluidsbepaling Schallrechner.  De waarneming van tonaal geluid is echter subjectief, wat betekent dat de één tonale geluiden heel anders kan ervaren dan de ander. Ook de ventilator van de buitenunit van een warmtepomp kan tonaal geluid voortbrengen. Omdat tonale geluiden als behoorlijk storend kunnen worden ervaren, is in de eerder genoemde rekentool een invulmogelijk voor een toeslag voor tonaliteit opgenomen.

Tot 2024 zijn er twee manier toegestaan voor het meten van die tonaliteit. Een internationale methode (NEN-ISO 1996-1:2016) en een Europese Zwitserse methode (DIS47315/150257), die ook gebruikt wordt in Duitsland.

Bij de Zwitserse methode worden drie stappen geïdentificeerd, met tonaliteitscorrecties van 0 dB, 3 dB en 6 dB. De tweede, internationale, methode hanteert bij de tonaliteitscorrectie stappen van 1 dB, van 0 dB tot en met 6 dB.

De markt:

De markt heeft op dit moment nog moeite om stille warmtepompen te leveren.

In 2020 is 53 dB(A) geluidsvermogen (maximaal) het laagste wat we tegen kwamen in de range tot 6 kW.

Over het algemeen zitten de betere merken tussen de 55- en 65 dB(A) maximaal geluidsvermogen. 

Daarnaast zijn er nog veel producten te vinden die hier ver boven zitten.

In meerdere gevallen is er dus regelmatig extra geluidwerende omkasting nodig om te voldoen aan de GELUIDSDRUK-eis.  Soms helpt het om een toestel op het dak van een woning te plaatsen.  Het geluid zal niet zo snel het lager gelegen open raam van de buren bereiken.

Opstel plaats warmtepomp.

De opstelpositie van de warmtepomp bepaalt voor een belangrijk deel het geluidsniveau op de erfgrens en bij de deuren en de te openen ramen van aangrenzende woningen. Het is dan ook van essentieel belang om de buitenunit op een zo gunstig mogelijke locatie te installeren.

Opstellen op de beganegrond (maaiveld)

Goed ontworpen en solide gebouwde buitenunits kunnen in veel gevallen vrij op het maaiveld worden opgesteld. Met name woningen met een wat ruimere tuin bieden hier natuurlijk meer mogelijkheden. De afstand tot de perceelgrens (erfgrens) is dan natuurlijk eenvoudiger te vergroten.  En geluid neemt af naar gelang de afstand groter wordt.  Er zijn tal van oplossingen in de markt verkrijgbaar om de buitenunit netjes weg te werken. Daarnaast heeft niet elke warmtepomp de vorm van een airco unit, sommige hebben een slimmere constructie waardoor het geluid bijvoorbeeld naar boven het meest is. In een vrije tuinopstelling is dan niet zoveel waarneembaar voor de omgeving.

Opstellen op dak.

De meeste lucht/water warmtepompen voldoen bij opstelling op het dak van een woning of een appartementengebouw in vrijwel elke situatie aan de nieuwe geluidseisen. Datzelfde geldt in veel (maar minder) gevallen voor buitenunits die worden opgesteld op het dak van een berging in de tuin of een garage. Bij een opstelling op een schuin dak wordt er weleens voor gekozen om de buitenunit netjes weg te werken in een schoorsteenkap.  Als installateurs (warmtepomp-tips.nl) zijn we eigenlijk niet zo blij met een dakopstelling.  Immers bij storing of onderhoud moet dan vaak een steiger worden gebouwd of is er een mobiele hefkraan nodig. Maar soms heeft ook de installateur geen keuze hierin en bepaalt een architect of woningbouwvereniging deze keuze.

Lucht/water inpandig

Ook in-dak oplossingen, waarbij de buitenunit van de warmtepomp verzonken in een omkasting in de schuine kap van de woning wordt geplaatst, bieden mogelijkheden m.b.t. geluidbeperking. Ditzelfde geldt voor opstellingen waarbij de buitenunit in een schuur of een (parkeer) garage wordt geplaatst, met een rooster voor aanzuig- en afblaaslucht.

 Aandachtspunten voor deze opstelling:

• Geen kortsluiting van lucht
• Voldoende toe ­ en afvoer van lucht
• Beperkte weerstand over de roosters
• Condenswaterafvoer (lekbak, opstelframe voor voldoende hoogte ed.)
• Weerkaatsing geluid door toepassing harde materialen.
• In verband met de RC­waarde in de berging is het raadzaam de warmtepomp in een separaat segment van de berging te plaatsen

(warmtepomp in schuur / berging verwerkt)

Onder: Door middel van de rekentool kunnen allerlei opstelmogelijkheden worden bepaald.

(afbeelding huisjes: Alklima)

Geluid beperken

Enkele eenvoudige maatregelen kunnen al snel een groot verschil maken i.v.m. geluid:

• Wanneer je kiest voor een warmtepomp is een te klein vermogen niet goed voor de geluidsproductie. Dan moet een warmtepomp te hard werken. Kies dus een warmtepomp met minimaal 100% dekking.
•  Kies nauwkeurig de plek van de buitenunit met de installateur en zorg dat de buitenunit van de warmtepomp dempers heeft.  De installateur krijgt in 2021 de beschikking over software waarin de plaats van de buitenunit goed is te bepalen.
• Een groene tuin bevordert de geluidsreductie omdat groen minder geluid weerkaatst dan een schutting.
• Combineer een warmtepomp met een buffervat, zodoende draait de warmtepomp vaak op een lager toerental en met minder start- en stops.
• Een geluidsreducerende omkasting kan een aanzienlijke verlaging van het geluidsniveau betekenen.
• Er zijn warmtepompen op de markt welke zijn voorzien van een zgn. 'Stille modus', in de nacht wordt het maximaal toerental van het toestel dan verlaagt.

Foto: Omkasting van Merford.  Voor een optimale demping.

Het resultaat is een demping van circa 9 tot 15 dB(A) afhankelijk van plaats en opstelling.
Tevens is binnenin een voorziening getroffen dat er geen reciculatie van lucht plaats vindt, waardoor het rendement van het toestel blijft gewaarborgd. Als er voldoende ruimte om de lucht/water-warmtepomp is (ca 50 cm) is deze kast een keurige oplossing. Op verzoek leverbaar in meerdere RAL kleuren.

Wat doet geluid als je een cascade opstelling hebt met meerdere warmtepompen.

In het geval van 2 identieke warmtepompen, dus beide met een gelijk geluidsvermogenniveau, is de vuistregel dat de geluidsdruk met ~3 dB(A) toeneemt. Wanneer u dus twee warmtepompen van elk 45 dB(A) naast elkaar installeert wordt het cumulatieve geluid van beide warmtepompen 48 dB(A). In onderstaande tabel ziet u de toename van de geluidsdruk voor iedere extra warmtepomp of airco unit die u toevoegt. Let op, dit blijft een aanname, er wordt hier geen rekening gehouden met afwijkende frequenties van de warmtepompen of met omgevingsfactoren, zoals weerkaatsing, die impact kunnen hebben op de geluidsberekening.

Download:

Exel bestand afnamen geluid per meter vanaf de geluidsbron. 

Geluid ..

Geluid is voor de mens de hoorbare verandering van luchtdruk, wij nemen het geluid waar door middel van ons gehoororgaan. Zodra het trommelvlies van het oor in trilling wordt gebracht, verwerkt het gehoororgaan deze trillingen tot signalen die door de hersenen worden geïnterpreteerd.

(afbeelding van het oor:  Academisch Ziekenhuis St. Jan)

Het begrip Geluidsvermogen

Geluidsvermogen (LwA) kan worden beschouwd als de bron: het is het totaal aan geluidsenergie dat wordt uitgestraald door de bron. Bij een lucht/water warmtepomp buitendeel is de bron de ventilator en compressor. Geluidsvermogen heeft geen relatie met de afstand waarop geluid wordt gemeten of met de akoestische omgeving. Het maximale geluidsvermogen van warmtepompen is Europees vastgelegd in de Ecodesign Directive Commission Regulation. De limiet die daarin is opgenomen bedraagt 65 dB(A) voor pompen tot 6 kW en 70 dB(A) voor pompen van 6 tot 20 kW  (We beperken ons hier tot woningen). Dit gegeven staat op het energielabal van het toestel en is dus niet hetzelfde als geluid op de erfgrens.

Het begrip Geluidsduk

Bij geluidsdruk gaat het om het geluid dat wordt ervaren. In tegenstelling tot het geluidsvermogen wordt de geluidsdruk juist wel bepaald door de omgeving en de afstand tot de bron.
De omgeving kan de geluidsdruk dus beïnvloeden. Het geluid kan worden weerkaatst of juist worden geabsorbeerd.

De Nederlandse Stichting Geluidshinder heeft in het verleden metingen gedaan aan lucht/water warmtepompen tot 6 kW en van 6 tot 12 kW:

De gemiddelde waarde tot 6 kW:

• Op 2 meter 48 tot 51 dB(A)
• Op 5 meter 41 tot 44 dB(A)
• Op 10 meter 34 tot 37 dB(A)
• Op 15 meter: 30 tot 33 dB(A)

Bij toestellen van 6 tot 12 kW is het volgende gemiddelde vastgesteld: 

• Op 2 meter: 53 tot 56 dB(A)
• Op 5 meter 46 tot 49 dB(A)
• Op 10 meter 39 tot 42 dB(A)
• Op 15 meter 35 tot 38 dB(A)

De wetgeving gaat dus vanaf 2021 uit van een meting op de erfgrens.  Een groter perceel is dus eigenlijk een voordeel.
Als je de metingen (2019) bekijkt werdt toen op 10 meter afstand de huidige 2021 eis ongeveer behaalt.

dB

Geluid is er in verschillende soorten en maten. De ene keer klinkt iets hard de andere keer klinkt iets zacht in ons oor. De geluidssterkte wordt aangegeven in decibel (dB). De zogenoemde Bel-schaal is logaritmisch. Als grondgetal voor het logaritme is hier het getal 10 genomen.

dB(A)

dB(A) is inmiddels de bekendste en meeste gebruikte eenheid als het gaat om door de mens waarneembaar geluid.

• Het geluid in een windstil bos is 14 dB(A)
• Slaapkamer in een goed geïsoleerd en stil huis 20 dB(A)
• Een stille bibliotheek 38 dB(A)
• Een woonkamer met zacht achtergrond muziek 40 dB(A)
• Mensen, zonder verheven stem, in gesprek is ca 60 dB(A)
• Een druk kantoor met mensen aan telefoon is ca 65 dB(A)
• Het geluid van een stofzuiger is ca 80 dB(A)
• Een pneumatische hamer is ca 100 dB(A)
• Een live band (te hard) is ca 110 dB (A)
• Een sirene van hulpdiensten ca 120 dB(A)
• Een harde vuurwerk knal is ca 125 dB(A)
• Een straaljager die op stijgt is ca 140 dB(A)
   

dB(A) is een afgeleide van de decibel. Het verschil is dat in het begrip dB(A) de geluidssterkte is aangepast aan het menselijk gehoor. Zoals u wellicht weet horen wij alleen in bepaalde frequentie banden. Denk hierbij aan het 'hondenfluitje' wat wij niet waarnemen maar uw hond wel. Bij 1000 Hz wordt geen correctie uitgevoerd, de weging is daar 0 dB. Bij 10 Hz (Hertz) bedraagt de weging in de dB(A) schaal  -70 dB.
De schaal is dus afgestemd op het menselijk gehoor. De mens hoort dus een toon van 10 Hz 70 dB zachter dan een toon van 1000 Hz.  Door op deze manier over de gehele bandbreedte deze door te rekenen ontstaat de dB(A) schaal.  Welke voor het menselijk gehoor dus een betere vergelijking factor vormen.

Geluid

Over het algemeen komt geluid het meest van 'bewegende delen' . De compressor, de ventilator maar ook een circulatiepomp is beweging.  Daarnaast kan ook elektronica (beweging van elektrische deeltjes) geluid veroorzaken.

Over het algemeen houdt de betere warmtepomp fabrikant rekening met het geluid door een toestel zo goed mogelijk te ontwerpen.

Bodem warmtepomp en geluid

Een bodem- (brine) water warmtepomp maakt tegenwoordig het minst hoorbare geluid voor haar omgeving. De fabrikant heeft meestal al zorg gedragen voor een goede geluiddempende kast rond de compressor alsmede staat de compressor in de machine opgesteld op trillingsdempers. Daarnaast zijn in het leiding gedeelte van compressor unit naar de bron of afgifte installatie meestal slangen opgenomen welke eventuele trillingen niet of minder over brengen naar de 'vaste installatie'. 
meestal zijn bij dit type warmtepomp dan ook geen extra maatregelen nodig. Natuurlijk blijft het verstandig om een dergelijk toestel niet aangrenzend aan de slaapkamer te plaatsen.

Geluid bij een ventilatielucht warmtepomp

Een ventilatie lucht warmtepomp of ventilatielucht boiler (warmtepompboiler): deze binnen geplaatste warmtepomp haalt zijn energie uit de afgezogen lucht van uw woning. De compressor wordt over het algemeen goed dempend opgesteld in het toestel. Daarnaast betreft het hier vaak een klein opwekingsvermogen waardoor geluid ook beperkt blijft. Toch blijken deze in de praktijk  iets meer geluid te produceren dan de bodemenergie machines. Het verdient aanbeveling om deze machines niet aangrenzend aan een slaapkamer te plaatsen. Zorg voor een trillingsvrije opstelling door bijvoorbeeld trillingsdempers of rubberen matten. Als het een hangend toestel betreft; hang deze altijd aan een stevige buitenmuur. Een holle gipswand (binnenmuur) kan bijvoorbeeld gaan werken als een klankkast en geluid versterken.
Dit type warmtepomp zuigt lucht aan en blaast deze weer af; Lucht verplaatsing betekend ook geluidsproductie. Er dient rekening gehouden te worden met de afmetingen van de lucht kanalen, een te klein kanaal betekend een hogere luchtsnelheid om dezelfde hoeveelheid lucht te kunnen aanzuigen, ook weerstand van bochten speelt hierin een rol.

Monteer bij voorkeur altijd een geluiddemper in een luchtkanaal.

Geluid bij een lucht/water warmtepomp (buiten).

Geluidsbronnen

Een lucht/waterwarmtepomp heeft twee belangrijke geluidsbronnen, de compressor en in mindere mate de ventilator. Bij een lucht/waterwarmtepomp en een ventilatiewarmtepomp veroorzaakt de ventilator van de warmtepomp het meeste geluid. Wanneer het buitendeel van warmtepomp op de gevel is bevestigd, kan dit voor contactgeluid zorgen in de verblijfsruimten binnen indien geen juiste bevestiging is aangebracht. Objecten en gebouwen in de omgeving van het buitendeel kunnen het geluid reflecteren waardoor het harder klinkt.

De omgeving van de warmtepomp is dus een belangrijk punt. Staat de warmtepomp bijvoorbeeld in een hoek met muren, dan zal de geluidsdruk sterker zijn door de projectie / weerkaatsing van het geluid. Het verdient daarom aanbeveling om de warmtepomp zo op te stellen dat het geluid zoveel mogelijk in alle richtingen vrij weg kan stomen. Lees ten alle tijden ook de installatie voorschriften van de fabrikant door, een vrije uitblaas en aanzuig zijn namelijk ook een belangrijke factor voor een goede werking van het toestel. 

De fabrikant geeft hierbij vaak minimale afstanden aan.  Technisch gezien kan een 'Split unit' (koudemiddel tussen binnen en buiten) vaak tot op 30 meter ver van een woning staan. Een monoblok (water tussen binnen en buiten unit) kan tot wel 60 meter van een woning staan. Raadpleeg voor deze afstanden altijd de installatie voorschriften van het product want dit kan per merk en type verschillen! Het is aan te bevelen een vrije uitblaas van de warmtepomp aan te houden van 10 meter. Tussen de uitblaasrichting van de warmtepomp en 10 meter daar vandaan mag dus niets staan.  Deze eis in natuurlijk makkelijker te behalen op het dak van een woning dan op de begane grond tussen woningen in. Ook hierbij weer de tip om het toestel nooit in de onmiddellijke nabijheid van een slaapkamerraam te plaatsen.

Het is verstandig om rubberen trillingsdempers te monteren tussen de ondergrond en de warmtepomp, dit om resonantie te voorkomen. Het best is om dit tevens te combineren met een zware vlakke en stabiele ondergrond die onmogelijk in beweging kan worden gebracht, zoals bijvoorbeeld beton. Tevens wordt geadviseerd om de warmtepomp met flexibele leidingen aan te sluiten of in het leidingwerk compensatoren op te nemen. Hiermee voorkom je dat via leidingen trillingen van de warmtepomp kunnen worden overgedragen naar de bouwkundige constructie.

De kans op geluidsoverlast neemt in de winter toe omdat de warmtepomp dan voor verwarming natuurlijk het vaakst in bedrijf is. Daarnaast hebben we met een lucht/water warmtepomp buiten nog een ander effect als het  kouder wordt dan 7 graden Celsius. Als we uit koude lucht energie gaan onttrekken, dus koude lucht hiermee nog kouder maken dan komt er vocht vrij uit de lucht (denk aan condens op de ramen) dit vocht vriest dan op de verdamper van de warmtepomp in. Om het proces toch voort te kunnen zetten moet de verdamper dan van tijd tot tijd worden ontdooit door de warmtepomp. Het toestel krijgt op dat moment een omgekeerde werking en zal binnen wat warmte terug nemen om dit nu buiten op de verdamper af te geven en zodoende te kunnen ontdooien. Een mens kan vrij snel aan een geluid wennen wat steeds hetzelfde is, zoals het getik van een klok  bijvoorbeeld, als het geluid veranderd t.o.v. het normale patroon valt het ineens weer op. Van dit laatste is spraken bij het overgaan naar het ontdooien van de verdamper. Soms kan dit geluid ook harder zijn dan het normale geluid. Als op het ventilatorblad ijsvorming plaats vindt, kan deze in onbalans raken waardoor er meer trilling dus meer geluid ontstaat.

Een stille stand voor in de nacht

Naast de juisteplaats te kiezen voor het buitendeel is er nog een derde mogelijkheid om de geluidshinder op een aanvaardbaar niveau te houden: de capaciteit afstemmen op de situatie. Buiten is het in de nacht stiller en daarom zijn buitenunits van lucht/water warmtepompen relatief beter hoorbaar. Fabrikanten kunnen hun producten een capaciteits- of tijdssturing meegeven. Veel fabrikanten bieden al die optie,onder andere Itho Daalderop op de HP-S serie en ook Nibe hebben een 'silent-mode’ in de regeling opgenomen. Deze zorgt ervoor zorgt dat de warmtepomp in de nacht minder hard draait en dus minder geluid maakt. De periode dat hij stiller moet zijn is programmeerbaar. Het is overigens wel zo dat in deze ‘silent-mode’ de warmtepomp minder warmte en warm tapwater kan produceren, maar dat is 's nachts meestal geen probleem.

Geluiddempende omkasting

Een laatste optie is het aanbrengen van een geluidsreducerende omkasting  voor de buitenenunits van lucht/waterwarmtepompen.  Merford heeft zich op deze markt gestort en claimt zo ongeveer voor alle vrijstaande buitenunits, dus niet voor units die aan de wand bevestigd worden, een passende oplossing te hebben.

Een geluiddempende omkasting of ook wel isolerende omkasting genoemd kan een oplossing zijn om geluidsoverlast tegen te gaan. De geluiddempende omkasting bestaat uit geluidsisolerende materialen en wordt over de warmtepomp geplaatst. Dit isoleert het geluid van de omgeving, terwijl hiervoor geen aanpassingen aan de warmtepomp zelf hoeven te worden doorgevoerd. Deze omkasting zorgt niet alleen voor geluidsreductie, maar ook voor bescherming van de warmtepomp tegen eventuele beschadigingen. Met een warmtepomp omkasting kan de geluidsdruk met maximaal 15 dB(A) worden verlaagd. Omdat de luchtstroom weinig hinder ondervindt van de omkasting blijft het rendement van de warmtepomp daarbij nagenoeg gelijk.  
Een zware stalen omkasting  met geluidsisolerend materiaal dempt over het algemeen meer dB(A) dan een idem kunststof omkasting.

Door van te voren over deze maatregelen na te denken, komen de eigenaar en zijn omgeving niet voor vervelende verassingen te staan op het moment dat de warmtepomp zijn werk doet.  De aanschaf van de warmtepomp zou juist een positieve zaak moeten zijn voor de eigenaar: minder energieverbruik en een duurzame toekomst.

Afbeelding hierboven: Omkasting van Climeleon  : https://www.climeleon.com

Foto boven en onder : https://stillewarmtepomp.nl       Merford omkasting