LTV,  Laag Temperatuur (vloer) Verwarming

Een warmtepomp werkt op zijn best met laagtemperatuurverwarming!

 

Verwarmen op lage temperaturen wordt steeds aantrekkelijker. Woningen zijn namelijk steeds beter geïsoleerd en de warmte wordt beter vastgehouden. Bovendien zorgt laagtemperatuurverwarming voor een comfortabele leefomgeving, Laagtemperatuurverwarming, kort gezegd LTV, verwarmt de woning namelijk gelijkmatiger, constanter en milieuvriendelijker dan een traditionele centrale verwarming. Je spaart er het milieu en geld mee.
Je huiskamer kun je met vloerverwarming immers al met een aanvoertemperatuur van 35 °C verwarmen (bij -10 °C  buiten), waarom zou je dan onnodig water van 70 °C gebruiken?

Gasloos verwarmen

Die financiële component is voor de gebruikers heel aantrekkelijk. “Bijna de helft van de energierekening komt voor rekening van de verwarming. Daarnaast moeten we – om klimaatveranderingen te beperken – het gebruik van fossiele energie (zoals aardgas) tot nul terugdringen. De laatste jaren gaan die ontwikkelingen snel; er worden steeds meer gasloze wijken opgeleverd en de verwachting is dat de vertrouwde cv-ketel rap terrein gaat verliezen omdat er gekozen wordt voor andere verwarmingsconcepten zoals warmtepompen, zonneboilers of stadsverwarming. In het verlengde daarvan ligt ook de keuze voor laagtemperatuurverwarming voor de hand.”

 
Laagtemperatuurverwarming nog onbekend?

Uit onderzoek blijkt echter dat laagtemperatuurverwarming nog relatief onbekend is in Nederland. “Woningcorporaties en architecten kennen de mogelijkheden en toepassingen nauwelijks. Gelukkig hebben ontwerp- en adviesbureaus meer kennis. Ze passen laagtemperatuurverwarming vooral toe in utiliteitsprojecten en nieuwbouw. Door dit gebrek aan kennis, de hogere aanlegkosten en vooroordelen wordt LTV nog te weinig toegepast bij verbouwingen of renovaties. Terwijl het met het oog op de toekomst een van de effectiefste manieren is om je huis geleidelijk te verduurzamen.”

 
Wat is LTV?

We spreken over LTV als de aanvoertemperatuur van het water naar de radiatoren, vloer- of wandverwarming maximaal 50 graden Celsius bedraagt. Dat is 20 tot 30 graden lager dan bij een traditionele hoogtemperatuurverwarming met een hr-ketel. Hierbij ligt de aanvoertemperatuur normaliter tussen 65 en 75 graden. “Door deze lagere temperatuur wordt er minder gas verbruikt en dat scheelt op de gasrekening, maar het zorgt ook voor minder uitstoot van broeikasgassen. Het rendement van de LTV-systemen is dus een stuk hoger.”

 

ZLTV, LTV, MTV, HTV warmtepomp temperatuur

In NEN 7120 Energieprestatie van gebouwen zijn de afgiftesystemen van warmtepompen zelfs nog iets verder ingedeeld.

  • Zeer laag temperatuur verwarming  = aanvoertemperatuur onder 35 °C
  • Laag temperatuur verwarming = aanvoertemperatuur tussen de 35- en 45 °C
  • Midden temperatuur verwarming = aanvoertemperatuur tussen de 45-  en 55 °C
  • Hoog temperatuur verwarming = aanvoertemperatuur tussen de 60- en 90 °C

Temperatuur schalen warmtepomp ltv,
 mtv,
 zltv

 

De ontwerp aanvoertemperatuur is niet de temperatuur die het gehele stookseizoen wordt aangehouden.
Met een stooklijn (curve) wordt de aanvoertemperatuur bij hoge buitentemperaturen verlaagt (weersafhankelijk).

Ook bij hybride-systemen worden degelijke regelingen toegepast. Hierdoor wordt gedurende een groot gedeelte van het jaar een beter rendement voor ruimteverwarming behaalt dan onder ontwerpcondities.

 

Aandachtspunten vloer- en wandverwarming:

Het is een traag afgiftesysteem (opwarmtijd groter dan drie uur), waardoor nachtverlaging wordt afgeraden.
Het distributie- en afgiftesysteem ontwerpen op een zo laag mogelijke vloertemperatuur geeft het beste rendement.
In een slaapkamer, die soms tijdelijk gebruikt wordt voor studie, is het handig om een convector of LT-radiator te plaatsen met ventilatoren erin, zodat daar sneller een temperatuursverhoging kan gebeuren.

 

Vloerverwarming, buizen in de vloer.

Omdat de buizen in de vloer liggen, zo'n 3 cm onder het vloeroppervlak, wordt het water op een gematigde temperatuur gebracht (ca. 35 ºC). Hierdoor blijven zowel vloer als eventuele vloerbedekking in goede conditie en is de uiteindelijke temperatuur in de ruimte niet te hoog (23 tot 25 ºC op de vloer). Let op, niet alle type vloerbedekking zijn geschikt voor vloerverwarming.  Meestal worden tegels (plavuizen) gezien als ideaal. Maar ook sommige parket vloeren zijn geschikt voor vloerverwaming. Een nadeel bij toepassing van parket is dat de temperatuur van het water wat door de buizen stroomt vaak iets hoger moet zijn dan bij een plavuizenvloer.

 

Door de vrij lage temperatuur moet de afstand tussen de buizen vrij gering zijn, circa 10 cm bij hoofdverwarming. Als er naast de vloerverwaming dus geen andere afgiftesystemen in het vertrek zijn. Daardoor wordt de vloer gelijkmatig verwarmd en voldoende warm om de temperatuur in de ruimte als comfortabel te ervaren.
Omdat vloerverwarming een vorm van lage temperatuur verwarming (LTV) is, kan er niet met één zeer lange buis worden volstaan (het water geeft dan alleen maar haar warmte af aan het eerste deel van de vloer). Daarom is voor elke circa 10 m2 vloeroppervlak een apart circuit nodig. Het warme water van de kringen is afkomstig van de zogenoemde verdeler die het warme water op de gewenste temperatuur naar de diverse circuits (slangen) stuurt en het afgekoelde water weer naar de warmtepomp leidt. De aanvoer van het warme water is rechtstreeks afkomstig van de warmtepomp. Bij een warmtepompinstallatie zitten er in de verdelers van de vloerverwarming geen pompen.
Eventuele (kleine) verschillen in lengte van het circuit kunnen voor ongelijke vloertemperaturen zorgen. Daarom zijn er inregelafsluiters nodig waardoor de verschillende groepen onder gelijke druk staan. Ook als een ruimte minder warmte nodig heeft, kan dit met de inregelafsluiter worden geregeld. Elke ruimte en elke slang in de ruimte krijgt zo precies wat het nodig heeft.

Kortom: in de vloer ligt een aantal gelijkmatig over de vloer verdeelde buizen, van maximaal 100 meter lengte per buis, waarin het warme water (vanuit de verdeler) door de vloer weer terug naar de verdeler wordt geleid. Vanuit de verdeler wordt dit afgekoelde water naar de warmtebron geleid waar het weer zal worden verwarmd.

Naast vloerverwarming is er ook wandverwarming en soms ook nog plafondverwarming. Plafondverwarming en ook wel wandverwarming hebben natuurlijk het nadeel dat de verwarmde lucht niet (vanaf de vloer) opstijgt, zoals bij vloerverwarming dus dat de vloer niet zo warm is. Het voordeel hierbij is dat er geen belemmeringen zijn van vloerbedekking (laminaat e.d.), kleden, banken, stoelen, bedden, kastjes e.d. Buizen in een plafond worden in de praktijk veelal gebruikt voor koeling en niet voor verwarming. Koude lucht zakt immers van boven naar beneden.

 

Laagtemperatuur verwarming, alleen in goed geïsoleerde woningen.

Bij warmtepompen tracht je te werken met een aanvoertemperatuur in de slangen van 36 graden Celsius als het buiten - 10 graden Celsius is.  Is het buiten minder koud dan kan vaak worden volstaan met een nog lagere aanvoertemperatuur.

Voor LTV-systemen geldt echter dat ze alleen efficiënt toegepast kunnen worden in woningen die voldoende geïsoleerd zijn. Als er warmteverlies is door bijvoorbeeld een slecht geïsoleerde gevel, kieren of koudebruggen, kan LTV nooit zorgen voor een aangename warmte.

 
Verwarmen, isoleren en ventileren

Maar dat is niet het enige. Verwarmen, isoleren en ventileren is een drie-eenheid. Er moet altijd voldoende verse lucht de woning in kunnen. Vocht en vervuilde lucht moet afgevoerd worden voor een comfortabel en gezond binnenklimaat.


LTV en hr-ketel

Een van de grote voordelen van LTV is dat het geschikt is voor iedere warmtebron. Ook voor de hr-ketel. Hoeveel hiermee bespaard wordt, hangt af van de manier van stoken, de isolatie en de grootte van de woning, maar de hr-ketel met een LTV-systeem behaalt een hoog rendement. LTV vereist wel een hr-ketel die modulerend stookt en een bijbehorende modulerende thermostaat.

 
Warmtenet en waterstof-cv-ketel

Daarnaast is LTV geschikt voor toekomstbestendige verwarmingsbronnen: stadsverwarming, warmtepompen, zonneboilers, waterstof-ketels en elektrische-ketels. Voor de elektrische ketel en stadsverwarming geldt dat deze zowel hoge als lage temperaturen kunnen leveren, maar de verwachting is dat er steeds meer laagtemperatuur warmtenetten komen.

 
LTV en warmtepomp

“Een warmtepomp onttrekt warmte uit de grond of de buitenlucht en gebruikt deze warmte voor het verwarmen van een woning. De huidige warmtepomp kan normaal aanvoertemperaturen realiseren tot 58 graden.  Echter is het wel zo, dat hoe lager de aanvoertemperatuur kan zijn, hoe beter het  rendement van een warmtepomp is.

 
Voordelen van LTV

Het grootste voordeel van LTV is dat er minder warmteverlies optreedt dan bij een traditioneel verwarmingssysteem. Bovendien kost het minder energie om de verwarming op een constante (lagere) temperatuur te houden. Het rendement van een LTV is daardoor hoger.

 
Energiebesparing

Hoe groot de besparing precies is, is niet in algemene bewoordingen te zeggen. Het hangt af van de systeemkeuze, de inhoud van de woning, de isolatie en het stookgedrag van de bewoners. Maar de besparing is minimaal 5% op het energieverbruik door de constante temperatuur in de woning. Én omdat het ook aangenaam is als de thermostaat twee graden lager staat, kunnen de verbruikskosten wel 30% lager liggen dan bij een traditionele cv.

 
Kostenbesparing cv-ketel met LTV

Bij Jaga onderzochten ze hoe groot de besparing voor verschillende afgiftesystemen is. Een huishouden met een hr-ketel op LTV en een Low-H2O radiator bespaart het meest in vergelijking met een systeem met traditionele radiatoren; zo’n 100 euro per jaar (160 m3 gas). Een LTV-installatie met wand- of vloerverwarming bespaart minder; ongeveer 90 m3, omgerekend zo’n 55 euro per jaar.

 
Kostenbesparing warmtepomp met LTV

De grootste besparing wordt echter behaald als een elektrische warmtepomp het LTV-systeem aandrijft. Een warmtepomp gebruikt elektriciteit om warmte te halen uit de bodem, de buitenlucht of het grondwater. Hierdoor daalt de gasrekening en zal de totale energierekening voor verwarming en warmwater bij een nieuwbouwwoning met LTV en warmtepomp ongeveer 15% lager zijn dan bij een soortgelijke woning met een HR-combiketel.

 
Beter binnenklimaat

Een ander voordeel van LTV is dat het zorgt voor een gezondere leefomgeving. Doordat er geen sterke luchtstromen door opstijgende warmte zijn, dwarrelt er minder stof in huis. Daarnaast is  minder ‘stofschroei’ doordat stof niet op heet metaal komt te liggen. Beide is erg prettig voor mensen waarvan de luchtwegen snel geïrriteerd zijn.

 
Weinig temperatuurschommelingen

Mensen met gevoelige luchtwegen zijn overigens ook gebaat bij gelijkmatig verspreide warmte en weinig temperatuurschommelingen. De combinatie van een goed geïsoleerde woning en LTV zorgt ervoor dat de thermostaat op één stand kan blijven staan, overdag en ’s nachts. Er gaat namelijk nauwelijks warmte verloren.

Een kanttekening is wel dat dit geldt voor LTV met vloer-, wand-, of plafondverwarming. Bij LTV-radiatoren is het overigens wel slim om de thermostaat een graadje lager te zetten, omdat deze systemen sneller reageren en dus ook eenvoudiger, sneller en zuiniger de ruimte weer kunnen opwarmen.

 
Vloerverwarming

vloerverwarmingVoor laagtemperatuurverwarming is er een groot oppervlak of voldoende massa die de warmte aan de lucht afgeeft nodig. Wand-, vloer- of plafondverwarming zijn ideaal, maar lang niet iedereen zit erop te wachten om de vloeren en wanden open te breken. Als alternatief zijn er speciale lagetemperatuurradiatoren en superzuinige Low-H2O radiatoren. Deze kunnen eenvoudig geplaatst worden.

Waarom consumenten kiezen voor vloer- en wandverwarming, ligt voor de hand. Het ziet er gewoon mooi uit omdat de leidingen aan het oog zijn onttrokken. Bovendien zorgt vloerverwarming – dit wordt in Nederland het meest toegepast – voor behaaglijk warme voeten waardoor de kamertemperatuur niet hoog hoeft te zijn.

Bij vloerverwarming wordt de warmte verspreid door de buizen en zorgt de massa (beton) dat de warmte gedurende lange tijd gelijkmatig wordt afgegeven. Het is daardoor een verwarmingsvorm die slechts minimale temperatuurverschillen kent. Bovendien zijn er geen koude hoeken. Daar staat tegenover dat het aanleggen van vloerverwarming behoorlijk ingrijpend is; de oude vloer moet verwijderd worden en de nieuwe leidingen vaak ingefreesd.

Droge opbouwsystemen vloerverwarming

Tegenwoordig zijn er echter ook droge opbouwsystemen. Een nadeel hiervan is dat de platen op de bestaande vloer liggen en de deuren daarop aangepast moeten worden. Daar staat tegenover dat deze droge systemen zowel voor conventionele warmwaterverwarmingssystemen als voor LTV geschikt zijn.

 
Prefabklimaatsysteem

Uniwarm en Fermacell ontwikkelden bijvoorbeeld samen een systeem bestaande uit een combinatie van de multi- en combi-vloerwarmingsplaten, die aangesloten worden op een warmtepomp. In de fabriek zijn in de gipsvezelplaten sleuven gefreesd en voorzien van leidingen en koppelingen. Het complete klimaatsysteem wordt prefab op de bouwplaats aangeleverd. Deze vloerverwarmingsplaten zijn slechts 18 mm dik en daardoor eenvoudiger te verwerken.

 
Opwarmtijd

De opwarmtijd blijft echter dezelfde als bij traditionele vloerverwarming (lang). Het is met vloer-, of wandverwarming niet mogelijk om snel een ruimte op te warmen of de verwarming ‘uit te zetten’. Waar u als installateur bovendien rekening mee moet houden, is dat leidingen die dichter bij elkaar liggen en een groter oppervlak beslaan meer warmte afgeven. Bij een afstand van 10 cm is het afgiftevermogen zo’n 30% hoger dan bij 20 cm afstand.

 
LTV-radiator en Low-H2O radiatoren

Om bij een lage watertemperatuur voldoende warmte af te geven, is een lagetemperatuurradiator  groter dan een traditionele radiator, veel mensen vinden dan ook dat ze te veel plaats innemen.

 
Warmtewisselaar

Tegenwoordig zijn er echter ook Low-H2O radiatoren. Bij deze radiatoren is de warmtewisselaar niet van staal maar van ultra-geleidend koper en aluminium. Warmte wordt hierdoor direct doorgegeven aan de ruimte. De techniek hierachter is overigens beproefd. In 1960 lanceerde Jaga de eerste Low-H2O warmtewisselaar en het bedrijf bleef investeren in deze techniek. Door die investeringen en uitgebreid wetenschappelijk onderzoek slaagde het bedrijf erin om de Low-H2O warmtewisselaar geschikt te maken voor LTV. Bij een watertemperatuur vanaf 28 graden Celsius geeft de Low-H2O radiator al meetbaar warmte af aan de omgeving.  Innovatieve radiatoren bevatten minder water en geleiden de warmte beter omdat ze geen dikke stalen platen hebben. Dat verklaart ook waarom ze sneller opwarmen en warmte eerder verspreiden.

Bijkomend voordeel van de Low-H2O radiatoren is dat ze mooi zijn en toegepast kunnen worden in bestaande woningen zonder dat er grootschalig verbouwd hoeft te worden.

 
Vermogen radiatoren

laag temperatuur radiator voor warmtepomp

Jaga (foto Jaga)  ontwikkelde daarnaast speciaal voor Low-H2O radiatoren het Dynamic Boost Effect om het vermogen twee tot drie maal te vergroten. Het systeem wordt ingeschakeld bij een grote warmtevraag, bijvoorbeeld om een onverwarmde kamer bij koud weer snel te verwarmen. Het vervangen van een traditionele cv-installatie met radiatoren door een LTV met Low-H2O radiatoren van Jaga, levert in een gemiddelde woning een besparing op van 84 m3 gas per jaar.

Nieuw in het assortiment is Strada Hybrid – voor koeling én verwarming. Dit is een volgende generatie radiatoren met Dynamic Boost Hybrid-systeem voor niet-condenserende koeling. Strada Hybrid is volledig geoptimaliseerd voor het gebruik van hernieuwbare energiebronnen, als een warmtepomp. Én direct geschikt voor toepassing in de NTA 8800/BENG-eisen per 1 januari 2020.

 
Low-H2O versus vloerverwarming

ISSO heeft na verschillende kwaliteitsonderzoeken de Low H2O-radiator de ingestelde maximum score van 1.00 (volgens NEN 7120 tabel 14.1, afgifterendement tot 8 m) gegeven. Dat is hoger dan de gemiddelde score voor vloerverwarming, die kreeg van het kennisinstituut een gemiddelde score van 0.95. Low-H2O radiatoren Jaga zijn dus minimaal 5% efficiënter dan vloerverwarming.

 
Vloerverwarming en radiator

De combinatie van vloerverwarming met een kleine Low-H2O radiator biedt overigens het meeste comfort. De radiator kan snel reageren op temperatuurschommelingen terwijl de vloerverwarming een constante basistemperatuur van 20 graden Celsius levert. Bovendien zullen veel mensen de combinatie als prettig ervaren omdat ze nu gewend zijn aan stralingswarmte en die daardoor ook behouden blijft.

 
Verduurzamen met LTV-radiatoren

Daarnaast bieden lagetemperatuurradiatoren een oplossing om woningen die rond de eeuwwisseling zijn gebouwd te verduurzamen De Rc-waarde van de gevel van deze woningen is voldoende (3,5) om lagetemperatuurverwarming toe te passen. Echter, het glas is een punt van aandacht. Rond 2000 bedroeg de Ug-waarde van glas meestal 2,6 (na 2005 Ug=1,6). Daardoor ontstaat koudeval. Vloerverwarming reageert daar te traag op.

 

Alles over vloerverwarming..

uponor warmtepomp vloerverwarming

Vloerverwarming komt het best tot haar recht in goed geïsoleerde kierdichte woningen. Met een lage temperatuur, goed verdeeld over vloer (of wand / plafond), kan dan al worden volstaan om een ruimte aangenaam en comfortabel warm te houden.


Vergeleken met radiatoren is vloerverwarming een traag systeem, in een warmtepomp installatie met vloerverwarming wordt normaliter dan ook geen nachtverlaging toegepast. Omdat er geen kritische opwarm- of afkoelfase is, wordt in de praktijk energie bespaard. Het meest comfortabel is het systeem waarbij elke ruimte zijn eigen regeling heeft, een thermostaat per  ruimte welke de klepjes van de vloer, van die ruimte, open of dicht stuurt.

 

De voordelen van vloerverwarming:

  • Vloerverwarming zorgt voor meer wooncomfort: de vloer is warm, verwarmt zo de gehele ruimte en de warmte is gelijkmatig verdeeld over de vloer en over de ruimte; dus ook prettige warmte voor je voeten en voor bijvoorbeeld kruipende peuters.
  • Vloerverwarming is onzichtbaar: er zijn geen radiatoren nodig, want de verwarmingsbuizen zijn in de vloer ingebouwd. Natuurlijk moet de verdeler wel een plaatsje krijgen.
  • Er is meer ruimte over in een vertrek, omdat er geen radiatoren nodig zijn. Er is dus ook meer muuroppervlakte te gebruiken omdat er geen radiatoren voor staan. De ramen kunnen eventueel tot op de vloer gemaakt worden (als je dat zou willen). Maar ook het gebruik van tuindeuren wordt hierbij makkelijker mogelijk.
  • Vloerverwarming bespaart normaliter ook in energiekosten, dit door de lagere temperaturen die nodig zijn om de woning te verwarmen (Vergeet niet dat de vloer onder de vloerverwarming dan wel goed geïsoleerd moet zijn).
  • De luchtkwaliteit is vaak beter: door de spreiding van de warmte over de vloer en de lagere temperatuur heb je minder stroming van lucht in huis. Er zijn geen warme radiatoren van 70 ºC, er wervelt geen stof vanaf de stofvangende radiatoren of convectorputten omhoog.
  • Een warmtepomp kan vaak met hetzelfde systeem koelen in de zomer, dus dan heb je 's zomers ook wat aan je vloerverwarming. Koelen doe je meestal door water van 18 ºC door je vloerverwarmingsbuizen te sturen.  We noemen dit ook wel verkoelen.  Het wordt niet zo koel in de woning als bij een airco, maar het blijft wel aangenaam. Verkoelen met vloerverwarming wordt meestal prettiger ervaren dan koelen met een airco.
  • Door de gelijkmatige warmteverdeling kan de relatieve vochtigheid wellicht wat beter zijn in de woning, in ieder geval constanter.
  • Vloerverwarming heeft geen onderhoud nodig, is wat ons verteld wordt. Dat is slechts gedeeltelijk waar. Radiatoren hoeven inderdaad niet meer schoongemaakt te worden of vervangen wanneer de lak loslaat, die zijn immers niet meer nodig bij vloerverwarming.  Wel moet natuurlijk de verdeler van de vloerverwarming onderhouden worden en na verloop van tijd vervangen worden.

Koeling

De leidingen van de vloerverwarming kunnen in de zomer dus ook dienst doen om uw woning te koelen. Door in plaats van laag temperatuur verwarmingswater (35 graden bijvoorbeeld) water van 18°C door u vloer te laten circuleren kan de ruimte ook worden gekoeld (tot ongeveer een afnamen van de kamertemperatuur van 4 °C ). De 18 °C zijn gekozen om condens op uw vloer te voorkomen. Als uw vloer t.o.v. de kamertemperatuur te ver word afgekoeld ontstaat condens op uw vloer .
Bij een bodemwarmtepomp zijn de koel kosten laag omdat gebruik kan worden gemaakt van het koele grondwater, bij een lucht-water-warmtepomp zijn de kosten om te koelen hoger, immers als u wilt gaan koelen is de bron (buitenlucht) warm. Door de warmtepomp omgekeerd te laten werken onttrekt deze energie in uw woning en geeft deze buiten af. Als u alleen een cv-ketel heeft kunt u natuurlijk niet koelen in de zomer.

Gezondheid

Jaren geleden bestond er bij sommige medici twijfel of vloerverwarming gezond is. Dit, omdat de destijds hogere temperaturen van vloerverwarming wellicht ader aandoeningen zouden kunnen veroorzaken (in de volksmond toen ook wel dikke voeten genoemd). Inmiddels is de oppervlaktetemperatuur van vloer verwarmingen vastgelegd in normen en mag deze niet hoger zijn dan de kritieke ruimte temperatuur van 29 °C en de badruimte temperatuur van 33 °C. Daarnaast wordt de nieuwbouw tegenwoordig zo goed geïsoleerd, dat de oppervlakte temperaturen met 24- of 25°C behoorlijk lager zijn. Gezondheidsrisico’s kunnen daarmee nagenoeg worden uitgesloten. Om het vloeroppervlak op 25 graden te krijgen dient, na gelang de dikte en hoeveelheid slang de watertemperatuur door de slangen bijvoorbeeld 35 °C te zijn, u vloer wordt dus geen 35 °C. Volgens meerdere artsen is vloerverwarming juist gezonder dan radiatoren verwarming, met namen voor mensen die allergisch zijn voor stof.

comfort vloerverwarming ervaring

 

Bovendien komt vloerverwarming beter overeen met het menselijk behaagelijkheidsniveau. Wij houden nl. graag ons hoofd wat koeler dan onze voeten.  Bij radiatoren zit warmte vaak hoog vanwege de luchtcirculatie en bij vloerverwarming is het boven wat koeler dan beneden.  Cijfers bij het bovenstaand plaatje:

1 = ideaal voor de mens
2 = vloerverwarming
3 = radiatoren

 

vs

 

Vloerbedekking / tegels / hout

Een tegelvloer (in cement) werkt het best voor vloerverwarming, de vloerverwarming warmt de plavuizen en cement op en op die manier ontstaat een groot afgifte oppervlak. Ook sommige houtvloeren en tapijt kunnen geschikt zijn voor vloerverwarming.  Geschikte materialen voor vloerverwarming hebben vaak een symbool op het label. Informeer bij de vakhandel naar de juiste materialen.   Maar ook de geschikte materialen hebben een grotere ‘overgangsweerstand’ dan de tegelvloer. Er zal dus meer slang of hogere temperaturen in de vloer moeten komen om uw woning warm te maken.
Maar bepaalde type hout vloeren, parket, laminaat en vloerbedekking hoeft dus geen probleem te zijn, als daar u voorkeur naar uitgaat.

 

Hoeveel slang moet er in de vloer, met welke diameter, en hoever uit elkaar ?

Per vertrek zal moeten worden vastgesteld welk vermogen nodig is aan verwarmingscapaciteit om de benodigde binnentemperatuur te behalen wanneer het buiten -10 ̊C is. In de woonkamer willen we bijvoorbeeld 20 ̊C en in de slaapkamer 15 ̊C (we kunnen er natuurlijk ook voor kiezen om in de slaapkamer een LT radiator of convector te monteren).

Het benodigde vermogen kan worden bepaald met een transmissieberekening of met kengetallen.
Naast deze moet tevoren ook bekend zijn welk type vloer toegepast gaat worden (plavuizen, geschikt parket of geschikte vloerbedekking).

 

Onderstaande grafiek treffen we in ISSO 49;

Vloerverwarming watt per m2
 

Dimensionering voorbeeld vloerverwarming:

Van een woonkamer is middels een transmissie berekening vastgesteld dat deze 2000 watt nodig heeft aan verwarmingscapaciteit. De woonkamer heeft een vloeroppervlak van 40 m².

 

Als we de 2000 watt verdelen over de vloer dan is dus 2000 : 40 = 50 watt per m² nodig.
We willen dit doen met een aanvoertemperatuur van 35 ̊C en met een retour van 30 ̊C.
Door het temperatuurverschil (Delta T) tussen aanvoer en retour zo klein mogelijk te houden voorkomen we ‘koude plekken’ in de vloer. 
De gewenste ruimtetemperatuur is 20 ̊C.

De kamer krijgt een parket vloer met kengetal R λB = 0,05 (M².K)/K
De bepaling is dan als volgt:

Aanvoer temp  (35) + retour temp (30)
----------------------------------------------------   - 20 = reken waarde ΔθH
                                  2

de rekenwaard ΔθH  is dus ((35+30):2) – 20 = 12,5

 

In de grafiek kun je nu de bekende cijfers verwerken;

  • Trek in het onderste gedeelte bij de R λB waarde van 0,05 een lijn naar rechts.
  • Trek in het bovenste gedeelte een lijn naar rechts bij 50 Watt/m2
  • Teken een parallel verschuiving lijn van de ΔθH van 12.5 (tussen de 10 en 15 in)
  • Trek daarna een lijn naar beneden daar waar de 12,5 lijn de 50 watt/m² raakt
  • Kijk dan beneden waar deze verticale lijn een T lijn raakt.
  • In dit voorbeeld is dat bij de 15 cm lijn.  
  • De slang in dit voorbeeld kan dus hart op hart om de 15 cm worden gelegd om te voldoen.

grafiek vloerverwarming

Bovenstaand is slechts een voorbeeld!  Natuurlijk zijn er meer zaken die een rol spelen.
 

  • Is de begane grond vloer goed geïsoleerd of niet ?
  • Welk type slang wordt gebruikt ?
  • Wat is de diameter van de slang?
  • Wat is de maximale lengte per slang ?
  • Hoe dik is de afwerklaag van de vloer?

Wat vaak wordt gedaan en meestal ook goed is;  In woonkamer/keuken/badkamer de slang hart op hart 10 cm leggen bij een warmtepomp installatie, en op slaapkamers om de 15 cm of indien daar nauwelijks warmte vraag is om de 20 cm

Let op !  in een kleine keuken kan het voorkomen dat het leggen van slang om de 10 cm niet voldoende is, het heeft immers niet zoveel zin om onder uw keukenkastjes ook slang te leggen. Het overige vloeroppervlak kan soms te klein zijn voor de grote van de ruimte, dat geld natuurlijk ook voor de badkamer.  U kan er dan voor kiezen om wand of plafond verwarming toe te passen of eventueel een convector of LT radiator toe te voegen.

Dat niet alle warmte van de slangen ten goede komt aan de ruimte waar ze inliggen ziet u in onderstaande afbeeldingen (ISSO).
Naar de kruipruimte toe kan verlies zijn en de vloerverwarming van boven kan doorstralen naar beneden.

 

verlies punten bij vloerverwarming

vloerverwarming

 

Leg  de vloerverwaming bij voorkeur op isolatie platen, er zijn er ook al met nokken die het leggen nog makkelijker maken, hierdoor komt de warmte beter ten goede aan de vloer waarvoor deze bedoeld is en verwarmd u minder het beton eronder of bijvoorbeeld de kruipruimte.  Als er echter ruim voldoende isolatie is aangebracht in uw vloer onder het beton kan dit ook voldoende zijn. Maar beter is dus ook de vloerverwarming op isolatie te leggen.

Er zijn veel aanbieders van vloerverwarming op de markt, over het algemeen zijn er tegenwoordig veel systemen die gewoon goed zijn en voldoen.
Ook voor de bevestiging is van alles verkrijgbaar trackerplaten, noppenplaten, isolatieplaten met voorgevormde gleuven, het werkt allemaal maar ook vastbinden aan betonijzer wordt nog steeds met succes gedaan. Tevens is er ook een mogelijkheid om in bestaande smeervloeren gleuven voor de slang te frezen/kappen.


legplan vloerverwarming

De meeste aanbieders kunnen, na het sturen van plattegronden, middels software ook een kant en klaar legplan voor u maken zodat zo weinig mogelijk koude plekken in uw vloer ontstaan. Daar waar de warmte wordt aangevoerd is het natuurlijk warmer dan daar waar de retour van de slang teruggaat naar de verdeler en warmtepomp. Door de legging goed te verdelen voorkomt u dan een kant van een ruimte kouder is dan een andere kant van dezelfde ruimte.
Voor de dikte en lengte van slangen kunt u het best te tabellen van de leverancier of fabrikant aanhouden.

 

Een voorbeeld van ’n fabrikant: Bij 60 W/m² en een temperatuurverschil Δ θ = 5 K, zijn de maximale buislengtes in de verwarmingskringen en met de respectievelijk: 12 x 1,3 mm = 80 m; 15 x 1,5 mm = 100 m; 17 x 2,0 mm = 120 m; 20 x 2,0 mm = 150 m en 25 x 1,5 mm = 200 m. Ook de lengte van aansluiting op de verdeler moet worden meegeteld. Zo heeft dus elke fabrikant zijn gegevens voor u.

 

Vloerverwarmings-verdeler

De vloerverwarmingverdeler bij toepassing van een warmtepomp is anders dan bij een cv-ketel.
 

• Bij een cv-ketel , die een hoge aanvoer temperatuur heeft, is de verdeler voor de vloerverwarming een ‘open verdeler’ met menginrichting en circulatiepomp. Het water door de vloer wordt gemengd met het water dat wordt aangeleverd, dit om toch een lage temperatuur (35°C) door de vloer te krijgen.
• Bij een warmtepomp, die al een lage aanvoer temperatuur heeft, is de verdeler voor de vloerverwarming een ‘gesloten verdeler’ ( zonder circulatiepomp). Alle slang- aanvoeren komen bij elkaar alsook alle slang retouren. Er hoeft immers niet te worden na-gemengd.

Omdat bij een vloerverwarmingsverdeler achter een warmtepomp geen hoge temperaturen voorkomen kan de verdeler ook in kunststof worden uitgevoerd, maar een metalen kan natuurlijk ook.

 

vloerverwarmingsverdeler met pomp

 

verdeler zonder pomp vloerverwarming
 

Inregelen vloerverwarming

Stel dat u een warmtepomp heeft staan van 10 kW;  om 5 graden temperatuursverschil (delta T) te draaien (bijvoorbeeld 35 aanvoer, 30 retour) heeft deze 1,72 m³ per uur aan waterverplaatsing (flow) nodig.

Die 1,72 m³/uur moet worden verdeeld over de verschillende verdelers en op de verdelers weer over de verschillende slangen , als in de woonkamer bijvoorbeeld maximaal 4 kW nodig is dan hoort daar, met dezelfde delta T,  0,68 m³/uur flow bij.  De bedoeling is dus dat elke groep precies krijgt wat is toebedacht.

Inregelen doe je wanneer alle groepen van alle verdelers vragend staan, want dan kun je ze middels ventielen afstellen  op de flow.  Een 2e en eventueel 3e controle na verstelling van ventielen is ook nodig (!) immers een verstelling hier kan elders invloed op de flow hebben.   De waterstroom zoekt de weg van de minste weerstand, dus als vooraan veel en makkelijk alles kan worden rond gepompt krijgt iets wat achterin zit misschien geen of te weinig flow. Vandaar dat ingeregeld moet worden. In simulatieprogramma’s (software) kan soms theoretisch van te voren de stand van bepaalde typen inregelafsluiters worden vastgesteld. Als die wordt aangehouden vereenvoudigd dit natuurlijk het inregelen, mogelijk is dan een controle al voldoende.


Nog een voorbeeld tabel uit de ISSO publicatie 49
tabel isso vloerverwarming

Meander vs Slakkenhuis:

meander vs slakkenhuis

Vloerverwarming kan worden gelegd in Meandervorm en Slakkenhuisvorm.

In de Meandervorm vertrekt bijvoorbeeld links de aanvoer om rechtsachteraan als retour terug te komen.
In de Slakkenhuisvorm vertrekken aanvoer en retour naast elkaar naar het midden toe.


De Slakkenhuisvorm verdient theoretisch de voorkeur. Immers de verdeling over warmer (aanvoer) en wat kouder (retour) water over de vloer is bij een slakkenhuis beter verdeeld zodat de vloer een gelijkmatige temperatuur krijgt. Bij Meander kan het zijn dat de vloer rechts warmer is dan links.

Voor beide kan worden gesteld dat de buitenste ring (bij de buitenmuren) de warme aanvoer moet zijn, immers daar is theoretisch de meeste koude te verwachten.

Transmissieberekening

De gewenste afgifte van de vloerverwarming wordt bepaald door een transmissieberekening zonder verlies door de vloer. Bij de capaciteit van de warmteopwekking, de pomp en het leidingsysteem moeten we een warmteverlies van de vloer naar de kruipruimte of ondergrond in rekening brengen.

De warmtebehoefte van een vertrek onder ontwerpcondities maken we volgens de gebruikelijke methoden, zoals de transmissieberekening. We hoeven daarbij het warmteverlies door de vloer niet mee te rekenen. Dit komt doordat de temperatuur van de vloer hoger is dan de temperatuur van de ruimtelucht, zodat er vanuit de ruimte geen warmte verloren gaat. De gewenste afgifte van de vloerverwarming bepalen we dus op basis van de transmissieberekening zonder verlies door de vloer.

Dimensionering vloerverwarmingssysteem

In het vloerverwarmingsontwerp moeten we het systeem zo dimensioneren, dat we de gewenste warmteafgifte zo goed mogelijk bereiken. Als we namelijk een te groot vermogen installeren, dan zal de vloertemperatuur moeilijk regelbaar zijn. De temperatuur loopt snel te ver op en vervolgens duurt het weer een tijd voordat deze is afgenomen. Een te klein vermogen is eerder beter dan een te groot vermogen, omdat de temperatuur uiteindelijk wel de juiste warmteafgifte bereikt, maar het wel langer duurt voordat we de gewenste ruimtetemperatuur bereiken.

 

Vloerverwarming wordt, in een goed geïsoleerde moderne woning, gezien als het betere laagtemperatuur afgifte systeem. Het is comfortabel en kan nagenoeg onzichtbaar worden gemonteerd.  M.b.t. tot het leggen van de slang: hoe meer slang er wordt gelegd des te lager kan de aanvoertemperatuur blijven om de woning te verwarmen.  Voor een optimale  en energiegunstige werking van uw warmtepomp legt u dus het best de vloerverwarming in de woonkamer en keuken hart op hart op 10 cm.  De klant ervaart het meeste comfort als elke ruimte kan worden na-geregeld middels een thermostaat in het vertrek welke de klepjes van de vloerverwarmingsgroepen stuurt.

 

Aandachtspunten bij vloerverwarming

 

  • Ga na in welke mate de woning geïsoleerd is. Onvoldoende isolatie kan leiden tot problemen om het gebouw warm te krijgen.
  • Vloerverwarming kan gecombineerd worden met bijna elke bron. De manier van het leggen van de vloerverwarming kan wel verschillen. Naar mate de watertemperatuur hoger is, kunnen de leidingen verder uit elkaar gelegd worden.
  • Vloerverwarming kan per vertrek ingesteld worden. daarvoor moet de vloerverwarming wel in zones gelegd worden en kan men het beste kiezen voor een naregeling per vertrek.
  • Vloerverwarming kan ook in bestaande bouw. Maar daarbij moet nagegaan worden wat voor vloer de klant heeft. Daarvan afhankelijk wordt bepaald hoe de vloerverwarming gelegd wordt.
  • De vloerafwerking heeft invloed op de afgifte. Tegels en pvc-vloeren geleiden het best.
  • Vloerverwarming koelt langzaam af en warmt langzaam op. De temperatuurinstelling van de verwarming blijft in het ideale geval de hele dag hetzelfde.

In nieuwe duurzame systemen kan vaak ook vloerkoeling toegepast worden. Het is aan te bevelen om hiervoor een grotere buisdiameter (18×2 mm) te gebruiken om meer koelvermogen uit de vloer te halen. Daarnaast is het advies om kunststof verdelers te gebruiken om condensatie tegen te gaan.

Inregelen is bij vloerverwarming extra belangrijk, omdat vaak gewerkt wordt met lage temperaturen. Bij verkeerde inregeling kunnen er snel problemen ontstaan omdat het onvoldoende warm wordt.

 

 

Go to top

logo© Warmtepomp-tips.nl, donderdag 7 november 2024

Pagina: - Laag Temperatuur- en vloerverwarming
Tags:LT, LTV, laagtemperatuur, verwarming, radiator, vloerverwarming, werking, LowH2o,
Beschrijving: LTV Laag Temperatuur verwarmt de woning gelijkmatiger, constanter en milieuvriendelijker dan een traditionele ht radiator, je spaart er het milieu en geld mee.