Minimaal tapwatertemperatuur van 55 graden op tappunt kan omlaag?

Administrator (admin) on 30.10.2019

Iets wat al lang werd gedacht, wordt nu bevestigd door een onderzoek. Of de NEN de resultaten van dit onderzoek meeneemt is overigens nog de vraag.  Wellicht kan aan 45 °C tapwater worden gedacht in plaats van 55 °C. 

Een warmtepomp geeft hogere rendementen bij lagere temperaturen. Voor het energieverbruik is het dus beter om een lagere temperatuur te hebben.

 

De NEN 1006-eis voor warm tapwater van minimaal 55 °C in individuele installaties kan best nog omlaag, zegt onderzoeker Hans van Wolferen. Deze temperatuureis is namelijk vooral functioneel en niet, zoals vaak wordt gedacht, noodzakelijk voor legionellapreventie. Hierdoor kan veel energie bespaard worden.

 

In opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken deed zelfstandig adviseur Hans van Wolferen onderzoek naar het verlagen van de warmtapwatertemperatuur in individuele installaties. De directe aanleiding voor zijn onderzoek was de motie die Tweede Kamerlid Tom van der Lee op 14 juni 2018 indiende: “Constaterende dat op dit moment wordt vereist dat warm tapwater op 55°C gehouden moet worden om legionellabesmetting te voorkomen; overwegende dat er andere manieren mogelijk zijn om legionellabesmetting te beheersen; overwegende dat deze eis tot suboptimale keuzes leidt bij duurzame warmteplannen voor wijken in steden; verzoekt de regering, de mogelijkheden te onderzoeken voor het verlagen van deze eis, zonder dat dit gevaren voor de volksgezondheid oplevert, en gaat over tot de orde van de dag.”

De achterliggende vraag bij de motie Van der Lee is of duurzame warmte uit zonneboilers, warmtepompen of wko-systemen efficiënter gebruikt kan worden voor warmtapwaterbereiding. De redenen om een lagere tapwatertemperatuur dan 55 °C te hanteren, zijn dan ook duidelijk, vertelt Van Wolferen: “De motivatie daarvoor is energiebesparing of een hoger energetisch rendement. Bij de toepassing van cv-combiketels was het op 55°C houden van het warmtapwater nooit een probleem. De combiketel is in essentie een tegenstroomwarmtewisselaar, waardoor de uitgaande temperatuur niet het rendement van de ketel bepaalt. Bij nieuwe technieken zoals de warmtepomp is dat anders. Als een warmtepomp het tapwater tussen de 55 en 60 °C moet houden, is de COP van het toestel flink lager dan bij bijvoorbeeld 40 °C.”
 

In de NEN 1006, de norm met Algemene voorschriften voor leidingwaterinstallaties, staat: “De temperatuur aan het mengtoestel of aan het tappunt in een woninginstallatie zonder circulatie moet bij gebruik conform de ontwerpcondities ten minste 55 °C zijn.”
Hans van Wolferen: “Er zijn eigenlijk twee redenen om deze eis zo te stellen: de legionella-eis en de functionele eis. Tot mijn verbazing bleek de functionele eis het belangrijkst.” De 55 °C-eis in de NEN 1006 is in individuele installaties voor legionellapreventie niet nodig, vertelt hij. “Je kunt de temperatuur ook lager instellen. Bij een lagere temperatuur dan 55°C moet het toestel wel wekelijks thermisch worden gedesinfecteerd, bijvoorbeeld door het water voor een periode van meer dan 20 minuten boven de 60 °C te brengen.”

 
Thermische desinfectie

In de NEN 1006 zijn de eisen voor de temperatuur in relatie tot de standtijd voor warmtapwatervoorraadtoestellen omschreven. Als in een warmtapwatervoorraadtoestel de temperatuur niet continu op alle plaatsen minimaal 60 °C is, of in een woninginstallatie zonder circulatiesysteem mimimaal 55 °C, dan moet ter voorkoming van bacteriologische nagroei minimaal wekelijks thermisch worden gedesinfecteerd.
“Als een consument de thermostaat van het voorraadvat lager instelt, bijvoorbeeld op 45 of 50 °C kan hij veel energie besparen, maar het vat wordt zo wel een ideale kweekvijver voor legionella. Pas bij 60 °C of hoger begint de bacterie af te sterven. Daarom is het voor legionellapreventie van belang dat het water wekelijks gedesinfecteerd wordt.”
 
Als je alleen naar de legionella-eis kijkt, kunnen de temperaturen in individuele installaties voor het warm tapwater omlaag, vertelt hij. “Maar dat bepaal ik niet. Het is uiteindelijk aan de NEN-commissie om te beslissen of dit een goed idee is. Ik heb onderzoek gedaan in opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken en zie dat de warmtapwatereis van 55 °C in principe niet nodig is voor legionellapreventie. De werkelijke eis is functioneel en daaraan kun je ook op andere manieren tegemoet komen.”
 
Als je de eis op die manier benadert, krijg je andere mogelijkheden, legt Van Wolferen uit. “Het is niet nodig om op alle warmtapwaterpunten continu 55 °C te hebben. Het meeste warm tapwater wordt gebruik op een temperatuur van circa 40°C. De eis zou bijvoorbeeld beperkt kunnen worden tot het keukentappunt en een tappunt in de badkamer. Voor woningen met alle kamers gelijkvloers, zoals appartementen, kan wellicht worden volstaan met het keukentappunt.”

Back